Op deze website is veel informatie te vinden. We hebben ons best gedaan de meeste informatie ook toegankelijk te maken voor cliënten.
Informatie over persoonlijkheidsstoornissen in het algemeen vind je hier en over behandeling hier

We hebben een algemene folder over persoonlijkheidsstoornissen en een folder over Cluster-C-persoonlijkheidsstoornissen met uitleg over de afhankelijke-, vermijdende- en dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis

Ook AkwaGGZ (Alliantie Kwaliteit geestelijke gezondheidszorg) heeft veel informatie over verschillende behandelingen op een rij gezet, zie Akwa GGZ Toolkit.

We maakten een video met ervaringen van mensen met een cluster-C-persoonlijkheidsstoornis. De Triade Cluster C heeft verder een zelftest gemaakt waarmee je na kan gaan in hoeverre je de kenmerken van één of meer Cluster C persoonlijkheidsstoornissen bij jezelf herkent. Ook vind je hier ervaringsverhalen van cliënten met een Cluster C persoonlijkheidsstoornis en van hun naasten. 

Op basis van ervaringen van mensen met een borderline-persoonlijkheidsstoornis en hun naasten maakten we deze video.

Voor cliënten

Heb je acuut hulp nodig? Neem contact op met je huisarts of buiten kantooruren met de huisartsenpost.

Denk je aan zelfmoord? Neem contact op met Hulplijn 113 zelfmoordpreventie of bel 0800-0113 (gratis).

Denk je dat je een persoonlijkheidsstoornis hebt en zoek je daar hulp voor? Lees verder voor meer informatie.

Er zijn verschillende vormen van hulp bij persoonlijkheidsstoornissen. 

De eerste stap naar behandeling is doorgaans een gesprek met de huisarts. Bespreek waar je tegenaan loopt, en vraag of dit kan passen bij een persoonlijkheidsstoornis. De huisarts kan je verwijzen naar een therapeut of instelling. Daar zal doorgaans eerst verder onderzoek worden gedaan of een persoonlijkheidsstoornis inderdaad de meest waarschijnlijke verklaring is voor je klachten. Vervolgens zal een voorstel voor behandeling worden gedaan. Deze hulp wordt in de meeste gevallen vergoed door je zorgverzekering. Ben je jonger dan 18 jaar of zoek je hulp voor je kind, zoek dan contact met de jeugdprofessionals van je gemeente. Zij kennen de verschillende zorgaanbieders in jouw buurt. 

Wanneer je meer praktische hulp nodig hebt in het dagelijks leven, kun je denken aan bijvoorbeeld woonbegeleiding of  hulp bij financiën. Dit soort hulp wordt via de gemeenten geregeld en betaald uit de WMO. Bij de gemeente kun je daarvoor een aanvraag doen.

Er zijn daarnaast mogelijkheden voor lotgenotencontact of contact met ervaringsdeskundigen. Per gemeente kan het wisselen hoe dit precies georganiseerd is, bijvoorbeeld in een steunpunt voor mensen met psychische klachten. Ook via de patiëntenverenigingen is lotgenotencontact mogelijk, zie hiervoor Wij zijn MIND en Stichting Borderline - Borderline persoonlijkheidsstoornis. 

Een aantal praktische tips voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis:

• Zoek informatie over persoonlijkheidsstoornissen
• Probeer, al dan niet met hulp van anderen, zicht te krijgen op welke patronen je belemmeren
• Kijk of je aan de mensen om je heen op een rustig moment kunt uitleggen hoe dingen voor jou werken
• Als je wel eens in een crisis raakt: kijk of je kunt ontdekken wanneer een crisis ontstaat, wat uitlokkende factoren zijn en hoe een crisis uiteindelijk weer over gaat. Het maken van een crisisplan is vaak onderdeel van een behandeling, maar je kunt ook eens kijken op www.crisiskaart.nl
• Stel kleine realistische doelen voor jezelf en wees mild als het niet meteen lukt.
• Zoek hulp en steun als je vastloopt, je hoeft het niet alleen te doen. Probeer zo goed mogelijk aan te geven waar je behoefte aan hebt, zodat anderen beter bij je kunnen aansluiten.
• Probeer een gezonde levensstijl vast te houden: regelmaat in je dagen, op tijd naar bed, doe iets aan lichaamsbeweging. Dat hoeft geen intensieve sport te zijn, wandelen of fietsen is prima.
• Wees matig met het gebruik van alcohol en/of drugs
• Houd hobby’s of interesses vast als dat lukt. Ontspanning is belangrijk.
• Bedenk dat je méér bent dan alleen je aandoening of je problemen. Neem de tijd om stil te staan bij je kwaliteiten en positieve eigenschappen. Vind je dat moeilijk? Misschien kan een vriend of familielid je helpen. 

Voor naasten

Als iemand in je familie of omgeving een persoonlijkheidsprobleem heeft, dan heeft dit vaak ook gevolgen voor jou. Niet alleen omdat zo iemand bijvoorbeeld somber of angstig of wisselvallig kan zijn, maar ook omdat de problemen voelbaar kunnen zijn in je relatie met elkaar.

Bijvoorbeeld, omdat je partner zich vaak terugtrekt, of omdat hij of zij het moeilijk vindt als er een conflict of irritatie ontstaat. Of omdat je naaste emotionele uitbarstingen heeft die ook jou raken. Of omdat je merkt dat je broer of zus zich telkens aanpast en daaronder lijdt. Of omdat je partner zo perfectionistisch is, dat ook voor jou de lat hoog gelegd wordt. Er kan een groot beroep op jou gedaan worden.

Wat kun je doen als het om je partner, broer, zus, goede vriend(in), vader of moeder gaat? Lees hier de tips:

• Luister zonder oordelen: mensen met een persoonlijkheidsstoornis zijn vaak zelfkritisch en bang dat hun gevoelens en gedachten ‘raar’ of ‘overdreven’ zijn. Ook kunnen ze zich snel afgewezen of bekritiseerd voelen.Het helpt hen als jij luistert en je probeert te verplaatsen in de persoon. Probeer geen oordeel te vellen en niet meteen adviezen te gaan geven. Geef eventueel wel weer hoe je de persoon begrijpt en toets of dat ook klopt. 
• Ga niet te snel relativeren of minimaliseren, voordat je echt de last hebt begrepen van de problemen waaraan deze persoon lijdt. Het gevoel geven dat je de ander gehoord en begrepen hebt en dat zijn of haar ervaring er mag zijn, is misschien wel het meest steunende wat je kunt doen.
• Vraag op een rustig moment naar de behoefte van de persoon: mensen verschillen in wat ze van de ander nodig hebben als ze zich somber of angstig voelen. Mensen met cluster B stoornissen kunnen emotioneel erg ontregeld raken. Op zo’n moment kan het lastig zijn aan te geven wat je nodig hebt. Mensen met een cluster C persoonlijkheidsstoornis zijn vaak zó op de ander gericht dat ze niet zo stilstaan bij hun eigen behoeften. Je kunt als naaste vragen hoe je hem/haar kunt helpen, zodat je aansluit bij zijn/haar behoefte.
• Bewaak je eigen grenzen: Wellicht kan je niet altijd voldoen aan wat de ander van je verwacht. Dat hoeft ook niet. Je hoeft je ook niet schuldig te voelen als de ander meer nodig heeft dan jij op dat moment kunt geven. Je partner of gezinslid is ziek en heeft mogelijk ook professionele hulp nodig. Leg eventueel expliciet uit waarom je op een bepaalde vraag niet kan of wil ingaan zodat de ander je ook begrijpt.
• Vergeet vooral jezelf niet. Praat met anderen over wat je meemaakt en geef jezelf de ruimte om die dingen te doen die je zelf graag wilt doen. Want een relatie met iemand met een persoonlijkheidsstoornis kan veel van je vergen.
• Vat zaken niet (te) persoonlijk op: kenmerkend voor mensen met persoonlijkheidsproblemen, is dat zij gebeurtenissen in een relatie soms anders beleven. Ze kunnen een invulling geven aan gebeurtenissen die niet overeenstemt met de bedoeling van de ander. Hun manier van reageren en communiceren kan dan verwarrend en pijnlijk zijn voor de naasten. Probeer rustig te blijven en de reacties niet persoonlijk op te vatten.
• Bouw een leven en relatie op die meer is dan de problemen: Als een relatie te veel ‘gekleurd’ wordt door de problemen, kunnen er patronen ontstaan, die uiteindelijk verandering in de weg staan, bijvoorbeeld omdat de één steeds zorgt voor de ander. Probeer er aandacht voor te hebben dat je relatie wederkerig blijft en dat je samen dingen blijft doen die passen bij een ‘gezonde’ relatie.Regelmatig samen iets ondernemen kan zorgen voor rust, evenwicht en ontspanning en creëert veiligheid in een relatie.
• Zorg dat je voldoende weet over wat een persoonlijkheidsstoornis inhoudt. Dat helpt je om te begrijpen waarom je partner, gezinslid of vriend(in) zich op een bepaalde manier gedraagt. Vraag bijvoorbeeld of je (af en toe) mee kan komen voor gesprekken hierover in een behandeling of bezoek een bijeenkomst voor naasten.

Meer informatie of ondersteuning nodig?

Binnen het kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen zijn twee groepen rond cliënten en naasten actief: de Triade en Triade cluster C. Via ons contactformulier kan je met hen in contact komen.

Op de website van MIND-naasten centraal vind je veel informatie speciaal voor naasten van mensen met psychische problemen. Ook biedt Naasten Centraal  ondersteuning per telefoon of mail en zijn er ondersteuningsgroepen voor naasten. Zie: Naasten Centraal - Je staat er niet alleen voor!
U kunt hier een flyer downloaden over 'Als iemand in je omgeving borderline heeft'

De Stichting Naastentraining biedt trainingen aan voor naasten van mensen met een psychische stoornis.  Zie: naastentraining.nl

Ook de Stichting Borderline biedt informatie en ondersteuning voor naasten: Contact voor naasten | Stichting Borderline