Naastbetrokkenen

Wanneer iemand persoonlijkheidsproblematiek ervaart, heeft dit vaak ook gevolgen voor de mensen om hem of haar heen. Zij hebben veel vragen, maken zich zorgen, raken overbelast door de stress, zijn gefrustreerd of onzeker. Het is daarom van belang dat er niet alleen aandacht is voor de problemen van de cliënt, maar ook voor de mensen die ernaast staan. 


De rol van naasten in diagnostiek en behandeling

Er moet dus rekening gehouden worden met de lijdensdruk die naasten kunnen ervaren en ze moeten worden geïnformeerd over wat de ziekte inhoudt en de prognose. Daarnaast kunnen naasten een grote rol spelen in de diagnostiek en behandeling van de cliënt. Zij kennen de cliënt het beste en kunnen op die manier bijdragen in het ontdekken van patronen en uiteindelijk ook in het herstel.

Het betrekken van familie in de diagnostiek en behandeling

De druk op naastbetrokkenen van mensen met persoonlijkheidsproblemen is vaak hoog, zeker als er sprake is van agressie en suïcidaliteit. Gevoelens die veel voorkomen zijn o.a. onmacht, schuld, verdriet, stress, onzekerheid en angst. Daarnaast wordt vaak moeite met afstand nemen en het stellen van grenzen ervaren. Ook kan een naaste zelf last hebben van psychische problemen. Het is daarom belangrijk als professional eveneens aandacht te hebben voor de ervaringen en emoties van de naasten. 
Zeker ook wanneer het gaat om het proces van diagnose stellen en behandelen van de cliënt. Dit vraagt veel van de naastbetrokkenen, maar hun bijdrage en betrokkenheid hierin is van enorm groot belang. 

Contact

  • Erwin van Meekeren
  • Jan Baars

    Klinisch psycholoog/psychotherapeut, GGZ Centraal

Achtergrond en literatuur

Filmpjes over betrekken van naasten

  • GGz Rivierduinen maakte onlangs een filmpje over hun naastbetrokkenen-beleid en hoe dit eruit ziet. Bekijk deze hier.
  • De LSFVP (Landelijke Stichting Familie Vertrouwenspersonen) maakte een filmpje over hoe een familievertrouwenspersoon kan helpen.

Literatuur

Bransen E, Paalvast M, Slaats M (2014). De kracht van naasten ontsluiten. Tijdschrift voor psychotherapie, 40, 20-33.

Lawn S, McMahon J (2015). Experiences of family carers of people diagnosed with borderline personality disorder. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 22, 234-243. 

Hoffman PD & Fruzzetti AE (2007). Advances in Interventions for Families with a Relative with a Personality Disorder Diagnosis. Family Programs for Personality Disorders, 68-73.

Bailey, R (2014). Caring for a person with personality disorder: a study of carer burden, support needs and interventions. University of Wollongong.

Mason, P & Kreger, R (2010). Leven met een borderliner. Nieuwezijds B.V.

Krook, K (2015). Borderline de baas. Gids voor naastbetrokkenen. ThiemeMeulenhoff bv

Baars, J & Meekeren, E van (2013). Een psychische stoornis heb je niet alleen. Uitgeverij Boom

Meekeren, E van (2012). Help, het wordt me te veel. Hoe je als naastbetrokkene overeind blijft. Uitgeverij Boom.

Meekeren, E van, Jong, H de (2014). Omgaan met borderline. Een praktische gids voor naastbetrokkenen. Uitgeverij Boom

Hoffman, P ea (2005). Family Connections: A Program for Relatives of Persons With Borderline Personality Disorder. Family Process, 44, 217-225.

Hoffman, P ea (2003). Family Members’ Knowledge about Borderline Personality Disorder: Correspondence with their Levels of Depression, Burden, Distress, and Expressed Emotion. Family Process, 42, 4.
 
Bransen E. (2007). Mantelzorgers van mensen met psychische problemen. Hoe de preventieve GGZ deze groep kan ondersteunen en het lokale mantelzorgbeleid kan versterken. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 1, 62
Meekeren, E. van & Jong, H de, (2010). Omgaan met borderline: gids voor naastbetrokkenen. Amsterdam: Boom.2-12. Baars, J.A. & Wagenaar, K. (2011). Systeemtherapie en partnerrelatietherapie. In. B. van Luyn, e.a., Handboek borderline persoonlijkheidsstoornissen. Utrecht, de Tijdstroom.
ZN, LPGGz (2011). Startdocument indicator familiebeleid